بازگشت
سقوط دولت نارنجي درتداوم جنگ سرد جديد
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

هرچند كه هردو قدرت جهاني يعني روسيه و امريكا چندان تمايل ندارد كه رقابت هاي موجود تسليحاتي و سياسي كه ميان روسيه و غرب در ماههاي اخير به وجود آمده است، آن را" جنگ سرد جديد" بنامد اما واقعيت چيزي ديگر است و بسياري از كارشناسان بدين باورند كه جنگ سردميان غرب و روسيه بارديگر آغاز شده است.

دراين بازي كه اوج آن از زمان حمله ارتش گرجستان به اوستياي جنوبي آغاز گرديد و واكنش گسترده ارتش روسيه را در اوستياي جنوبي، ابخازي و بخش هايي از خاك گرجستان دربرگرفت، رقابت هاي سياسي و نظامي ميان روسيه و كشور هاي غربي را به اوج خود رساند. دراين ميان دو كشور  اروپاي شرقي كه روزگاري جزء بلوك شرق به شمار مي رفت، به كانون رقابت ها ميان غرب و روسيه تبديل گرديده است. اين دوكشور عبارت اند ازگرجستان و اكراين.

قدرت سياسي دراوكراين متشكل از دوجريان طرفدار روسيه و غرب است، از بدو استقلال اين كشور بعد از فروپاشي شوروي سابق اوكراين دو جريان متفاوت سياسي را تجربه كرده است، تا سال 2004 جريان طرف دار روسيه بيشترين قدرت را بدست داشت، اما با وقوع انقلاب نارنجي دراين كشور در سال 2004 نشان داد كه غرب نفوذ زيادي دراين كشور دارد و لااقل بخشي از مردم اين كشور تمايل دارند كه تا درهاي كشور ش را به روي غرب بازنمايند و به اتحاديه اروپا بپيوندند و عضويت نظامي پيمان آتلانتيك شمالي ناتو را پيدا كنند. اين خواسته ها خود به يك چالش ملي در كشور چندين مليت مانند اوكراين تبدل گرديده است، كشوري كه اقوام مختلف دراين كشور زندگي مي كند و بخشي ازاين اقليت روسها هستند كه به شدت از روسيه طرفداري مي كنند و تلاش دارند مانع پيوستن اوكراين به ناتو و اتحاديه اروپا شود. از سوي ديگر وجود اين اقليت زمينه اي ميگردد كه روسها هميشه دراين كشور دخالت نمايد بخصوص بخش خود مختار و جدايي طلب كريمه يكي ازچالش هاي است كه روسيه به راحتي مي توانند ازاين فاكتور ها استفاده كرده و اين كشور را تحت فشار قرار دهد تا به سنگر مقدم غربي ها و ناتو در جوارمرز باروسيه تبديل نشود.

 ازآن طرف غرب نيز فاكتور هاي به خصوص خود را براي نفوذ دراوكراين دارد، براي بسياري ازمردم اوكراين غرب و اتحاديه اروپا تبديل به يك سراب شده است و آنان  درآرزوي پيوستن به اتحاديه اروپا و اميد وارند كه روزي دروازه هاي كشورهاي غربي به روي آنان باز شود و به راحتي بتوانند به اين كشور هاي مسافرت و كارنمايند.

 غرب با استفاده ازاين گزينه  مايل است تا اوكريان درقدم اول به عضويت ناتو درآيد و زمينه نفوذ غرب تا مرزهاي روسيه فراهم گردد امريكه روسيه به شدت از ان هراس دارد و اجازه نمي دهد كه چنين امري تحقق پيدا كند و درنتيجه تقابل اين خواسته ها چالش هاي متعددي را دراين كشور به وجود آورده است، چالش هاي و بحران هاي مانند انقلاب نارنجي 2004 و رقابت هاي و اختلافات شديد در شمارش انتخابات و گرايش هاي متعدد سياسي و سرانجام سقوط دولت ائتلافي طرف دار غرب.

با سقوط دولت ائتلافي طرف دار غرب در اوكراين بارديگر جبهه ديگري از بحران سياسي و چالش دراين كشور آغاز شده است.ارسنی یاتسنیوک  رئيس پارلمان اوكراين ديروز ، علام كرد : "من امروز به طور رسمی سقوط ائتلاف دولت را اعلام می کنم".

با سقوط دولت ائتلافی، احزاب حاضر در پارلمان اوکراین 30 روز فرصت دارند تا کابینه جدیدی را معرفی کنند و از همین رو رئیس مجلس این کشور از این پس اداره اوکراین را وظیفه مجلس دانسته است.

یاتسنیوک گفت : این یک چالش برای دموکراسی محسوب می شود و ما سعی می کنیم تا با کمک یکدیگر بر این چالش غلبه کنیم.بحران جدید سیاسی در اوکراین پس از آن آغاز شد که در تاریخ 3 سپتامبر حزب "اوکراین ما" به رهبری یوشچنکو خروج خود را از ائتلاف با "یولیا تیموشنکو" نخست وزیر اوکراین اعلام کرد.خروج اوکراین ما از ائتلاف با دولت پس از آن صورت گرفت که تیموشنکو از اصلاح قانون و وضع قوانین جدید برای کاهش قدرت یوشچنکو حمایت کرد..

دولت ائتلافی اوکراین در حالی سقوط کرد که کمتر از یک سال از زمان تشکیل آن می گذرد.آخرین انتخابات پارلمانی اوکراین، در سال گذشته برگزار شد و احزاب شرکت کننده در این انتخابات حزب "اوکراین ما" وابسته به یوشچنکو و حزب "دفاع ملی مردم" وابسته به تیموشنکو و حزب وابسته به "ویکتور یانکویچ"، نخست وزیر سابق تقریبا آرای مساوی به دست آوردند، اما به دنبال ائتلاف دوحزب اوكراين ما و دفاع ملي با يك ديگر، حزب ويكتور يانكويچ كه طرف دار روسيه است شكست خورد و پارلمان اوکراین خانم تیموشنکو را به نخست وزیری انتخاب کرد. اما اين ائتلاف زماني دچار بحران گرديد كه جنگ در قفقاز در گرجستان آغاز شد و اين تنش هاي در تحولات سياسي و ائتلاف ها در كشور اوكراين هم تاثيرات منفي خودش را گذاشت.

اين تحول قطعا براي متحدان غربي دولت ائتلافي اوكراين ناخوشايند است وآرزوي پيوستن اين كشور را به ناتو و اتحاديه اروپا با مشكل مواجه خواهد كرد.

 

از سوي ديگر، روسيه مي تواند بحران داخلي اوكراين را نشانه اي از تداوم سيطره سنتي خود بر جمهوري هاي شوروي سابق بداند. پارلمان اوكراين يك ماه فرصت دارد تا كابينه جديد را معرفي كند. اين دومين بار است كه ائتلاف نارنجي اوكراين از هم مي پاشد.

 همانطوري كه ويكتوريوشچنكو رئيس جمهور و يوليا تيموشنكو نخست وزير اوكراين  از رهبران و طرفداران انقلاب نارنجي سابق هشت ماه پيش در يك ائتلاف عليه «ويكتوريانوكوويچ» نامزد رياست جمهوري مورد حمايت روسيه، با يكديگر متحد شدند اكنون ديگر اين ائتلاف وجود ندارد و براساس قوانين اوكراين، اكنون تيموشنكو بايد استعفا كند و ائتلاف جديدي تشكيل دهد و گفته مي شود اگر ائتلافي تشكيل شود خانم تيموشنكو در جرگه طرف دارن روسيه خواهند پيوست و اين يك موفقيت بزرگ براي روسيه در اوكراين محسوب مي شود.

در صورت تشكيل نشدن كابينه در موعد مقرر، يوشچنكو مي تواند پارلمان را منحل و انتخابات جديد برگزار كند. احتمال مي رود كه تيموشنكو اين بار با حزب مناطق به رهبري ويكتوريانوكوويچ طرفدار روسيه ائتلاف تشكيل دهد. در شرايط فعلي از 450 كرسي پارلمان اوكراين، 226كرسي را ائتلاف نارنجي دراختيار داشت كه 136 كرسي از آن بلوك تيموشنكو و 90 كرسي به بلوك «اوكراين ما» به رهبري يوشچنكو تعلق دارد. 186 كرسي نيز در اختيار حزب مناطق به رهبري يانوكوويچ كه مخالف دولت مي باشد قرار دارد و بقيه كرسي هاي پارلمان متعلق به ساير گروه هاي حزبي است.

تنش ها بين رئيس جمهور و نخست وزير اوكراين زماني به اوج رسيد كه در پي جنگ روسيه و گرجستان در ماه گذشته، متحدان يوشچنكو، نخست وزير اوكراين را به دليل حمايت ناكافي از گرجستان، به «خيانت بزرگ»متهم كردند. البته تيموشنكو با رد اين اتهام، اعلام كرد كه متحد كرملين نيست اما با سياست رئيس جمهور نيز موافق نيست.

در نتيجه بحران سياسي دو رهبر ائتلاف نارنجي زماني آغاز شد كه يوشچنكو رئيس جمهور در3 سپتامبر حزب «اوكراين ما» را از ائتلاف با تيموشنكو خارج كرد. دليل اين امر حمايت تيموشنكو از حزب مخالف دولت كه طرف دار روسيه است در تصويب قانون كاهش اختيارات رئيس جمهور بود. يوشچنكو راي عليه خود را تلاش تيموشنكو براي تثبيت ديكتاتوري و كودتاي پارلماني خواند و در مقابل تيموشنكو، رئيس جمهور اوكراين را به «نابودي» ائتلاف حاكم با خروج از آن متهم كرد.

اين اختلافات كه به زيان كشور هاي غربي بود، آنان تلاش كردند كه همكاري ميان رئيس جمهور و نخست وزير اوكراين ادامه پيدا كند تا بدين ترتيب اين كشور از دايره نفوذ روسيه خارج شود. «ديك چني» معاون رئيس جمهور آمريكا در سفر چند هفته پيش خود به اوكراين خواستار وحدت دوطرف شده بود. اما اين تلاش ها هيچ يك كارگرد نيافتاد و دولت ائتلافي نارنجي اوكراين سقوط كرد تا برگ برنده ديگري را روسيه در اوكراين دراختيار داشته باشد.


September 22nd, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی